آلرژی یا حساسیت پوستی چیست و چگونه به وجود می‌آید؟
فرض کنید از کنار یک فروشگاه عطر گذر کرده‌اید و با رسیدن رایحه یکی از عطرها به مشامتان ناخودآگاه عطسه‌های پی در پی می‌کنید. همین واکنش طبیعی می‌تواند نوعی حساسیت به رایحه عطر و ادکلن‌ها باشد. به طور کلی هر نوع واکنش سیستم ایمنی بدن به عوامل مختلفی که مضر شناخته شوند را حساسیت یا آلرژی می‌گویند. سیستم ایمنی بدن معمولا در مقابل ویروس‌ها و باکتری‌ها واکنش نشان می‌دهد، اما برخی مواقع ممکن است عوامل بی‌خطری مانند گرد و غبار، گرده گیاهان و غیره را مضر شناسایی کند. موادی که سبب ایجاد واکنش آلرژیک می‌شوند، اصطلاحا آلرژن گفته می‌شود.
انواع حساسیت یا آلرژی و دلایل و عوامل ایجاد کننده آن‌ها
آلرژی انواع بسیار زیادی دارد. یکی از شایع‌ترین انواع آن حساسیت پوستی است. در ادامه، انواع آلرژی و دلایل ابتلا به آن‌ها ذکر شده است.
- آلرژی گلو
- آلرژی بینی
- آلرژی تنفسی
- حساسیت فصلی
- حساسیت پوستی
- حساسیت غذایی
همانطور که از نام هر آلرژی مشخص است، هر نوع عاملی که بر هر قسمت از بدن تاثیر گذار باشد، می‌تواند سبب حساسیت شود. به عنوان مثال استفاده از مواد شوینده مختلف که دارای بوی شدید هستند یا اسپری‌های خوشبو کننده می‌توانند بر گلو یا بینی تاثیرگذار باشند و عامل ایجاد آلرژی در این نقاط شوند.
گرده گیاهان، قارچ و گرد و غبار از مهم‌ترین دلایل ایجاد آلرژی فصلی هستند. این نوع معمولا در فصل بهار اتفاق می‌افتد.
در حساسیت پوستی که در میان افراد بسیار شایع است، عوامل مختلفی می‌تواند تاثیرگذار باشد. برخی فلزات مانند نیکل که در ساخت سیاری از بدلیجات، عینک، زیپ لباس، لوازم آشپزخانه و… به کار می‌رود، با تماس با پوست می‌تواند سبب آلرژی در آن نقاط شود. چرم به کار رفته در بسیاری از لوازم، تماس با گیاهانی مانند پیچک، بلوط سمی، گاهی استرس و فشار عصبی و برخی داروها مانند آنتی بیوتیک نیز می‌تواند سبب واکنش‌های پوستی شود.
در آلرژی غذایی همانطور که از نامش پیداست، بدن نسبت به برخی غذاها واکنش آلرژیک نشان می‌دهد. از جمله مواد غذایی آلرژی زا؛ بادام زمینی، گوجه فرنگی، شیرگاو، تخم مرغ، گندم، سویا و غیره هستند.
برای آشنایی با ۵ ماده حساسیت زا این مقاله را نیز مطالعه کنید.
علائم حساسیت و آلرژی‌های مختلف
در فصل بهار اگر در خیابان قدم زده باشید، قطعا با افرادی برخورد داشته‌اید که دائما دستمال کاغذی به دست دارند و به آبریزش بینی یا التهاب چشمی دچار هستند. این افراد در فصل‌های مختلف ممکن است دچار مشکلاتی مانند قرمزی، التهاب، آبریزش بینی و چشم شوند. عطسه‌های مداوم و خارش گلو نیز از علائم آلرژی فصلی است.
شاید در کارتون‌ها و انیمیشن‌های مختلف دیده باشید یکی از شخصیت‌ها با حساسیت به مواد غذایی مختلف، به خصوص بادام زمینی دچار ورم در نواحی مختلف بدن، خارش و التهاب شود. باید گفت این موضوع کاملا صحیح و در دنیای واقعی نیز علائم حساسیت پوستی همین موارد است. حساسیت غذایی در کودک از مشکلاتی است که مادران ممکن است با آن درگیر شوند. این موضوع به این دلیل است که هنوز با رژیم غذایی صحیح مختص فرزند خود آشنا نشده‌اند. زمانی که بدن شما به مواد غذایی مختلف واکنش نشان می‌دهد، ممکن است دچار خارش، کهیر، خس خس سینه، تورم لب‌ها، استهال، تهوع، استفراغ، سرگیجه یا حتی غش کردن است.
حساسیت پوستی نیز معمولا با تغییر رنگ پوست به رنگ قرمز یا قهوه ای، التهاب، خارش، قرمزی، خشکی و لکه دار شدن پوست همراه است.
درمان انواع حساسیت و آلرژی
حساسیت‌ها بسته به شدتشان قابل درمان هستند. برخی از این آلرژی‌ها در صورت شدید بودن نیاز به مراجعه به پزشک دارند، برخی دیگر اما با روش‌های ساده خانگی قابل درمان هستند.
درمان حساسیت گلو
در درمان حساسیت گلو، بهترین کار این است که از عوامل تشدید کننده آن مانند دود سیگار، حیوانات خانگی، گرده گیاهان و بوی مواد شوینده بسیار قوی دوری کنید. در صورتی که این موارد کارساز نبود، آنتی هیستامین‌ها مانند لوراتادین و ستریزین داروهای مناسبی برای درمان آلرژی گلو در برخی ماه‌های سال است.
درمان خارش آلرژی یا حساسیت پوستی
برای درمان خارش در حساسیت پوستی لازم است آب زیاد بنوشید. نوشیدن آب به حفظ رطوبت پوست کمک بسیاری می‌کند. با مرطوب نگهداشتن پوست از بروز اگزما و خشکی نیز می‌توانید جلوگیری کنید. در صورتی که دچار اگزما هستید، می‌توانید از پماد اگزما فارماسریز در نواحی درگیر استفاده کنید. برای مرطوب نگهداشتن پوست نیز می‌توانید از کرم مرطوب کننده مای با تنوع و حجم‌های مختلف استفاده کنید.
درمان حساسیت تنفسی
آلرژی تنفسی معمولا در حساسیت‌های فصلی اتفاق می‌افتد، اما در برخی افراد این آلرژی در تمام مدت سال همراه آن‌ها است. اگر مبتلا به آلرژی تنفسی هستید، می‌توانید در مقابل عوامل تحریک کننده این آلرژی از ماسک استفاده کنید. معمولا از طریق بینی و دهان حساسیت تنفسی تشدید می‌شود. در نتیجه استفاده از ماسک می‌تواند از بروز این مشکل به راحتی جلوگیری کند.
هنگام ابتلا به حساسیت و مشاهده علائم هر نوع از آن، بهتر است ابتلا تشخیص دهید به چه نوعی از آن دچار شده اید. پس از تشخیص آن در صورتی که علائم شدیدی مشاهده می‌کنید بهتر است از استفاده هر نوع دارویی خودداری و سریعا به پزشک مراجعه کنید.
شما تا به حال دچار آلرژی یا حساسیت پوستی شده‌اید؟