اختلال دو قطبی و اختلال دو شخصیتی دو مشکل متفاوت روانشناختی بوده و طبقه بندیهای متفاوتی نیز دارند. دو قطبی بودن نوعی افسردگی شیدایی است و دو شخصیتی بودن نوعی گسست هویتی است. در این مقاله تفاوتهای اساسی این دو اختلال را بررسی میکنیم.
فیلمهای سینمایی معروفی مثل split گسسته، shuter island جزیره شاتر یا the dark house اسب سیاه، گاهی مفهوم این اختلالها را با یکدیگر در آمیختهاند به طوری که نوع اختلال دقیقا مشخص نیست. برای روشن شدن موضوع در ادامه سه تفاوت اصلی این اختلالها را بیان میکنیم:
تمایز ساده اختلال دو قطبی و دو شخصیتی با سه روش ساده
تمایز و تشخیص این اختلالها از یکدیگر به راحتی از طریق شناخت دلیل وجودی، وجود فراموشی در اختلال دو شخصیتی و روش کنترل و درمان آنها ممکن است.
تفاوت اول دلیل وجودی اختلالها
هر چند دلیل قطعی برای هیچکدام از این دو اختلال شناخته نشده است، ولی :
اختلال دو قطبی بر اساس تحقیقات انجام شده، منشاء ارثی دارد و بنابراین شخص مبتلا شده دوران شیدایی و افسردگی و دوران مختلط را به صورت مداوم تجربه میکند. اختلال دو قطبی بیشتر در سن نوجوانی اتفاق میافتد و بعد از ۴۰ سال غیر معمول است. معمولا از هر ۱۰۰ فرد بزرگسال یک نفر در طول زندگی دچار این اختلال شده و تحت درمان قرار خواهد گرفت.
اختلال چند شخصیتی منشاء تربیتی و روانی دارد و ارثی نیست. افرادی که مبتلا به دو یا چند شخصیتی هستند، معمولا در کودکی مورد آزار جنسی قرار گرفته و برای فرار از آن شخصیت دیگری برای خود ساختهاند. همچنین این اختلال ممکن است حتی در مواردی بر اثر یک اتفاق ناگوار برای هر فردی اتفاق بیافتد. ولی به اندازه اختلال دو قطبی شایع نیست.
تفاوت دوم فراموشی در اختلال دو شخصیتی
فردی که مبتلا به اختلال دو قطبی است، کارهای خود را دوره مانیا یا افسردگی به خاطر دارد و حتی نسبت به کارهایی که در دوره مانیا انجام داده، احساس عذاب وجدان خواهد داشت. این فرد به راحتی میتواند با دارو وضعیت خود را ثابت نگه داشته و دچار مشکل نشود.
فردی که دارای اختلال دو یا چند شخصیتی است، شخصیت دیگر خود را به خاطر ندارد، ممکن است در یکی از شخصیتها هوش ادبی بالایی داشته باشد و در شخصیت دیگر از هوش ادبی کاملا بی بهره باشد. ممکن است با دو زبان متفاوت سخن بگوید یا حتی دو زندگی متفاوت به عنوان انسانی مفید یا حتی جنایتکار داشته باشد. در هر صورت او چیزی از شخصیت دیگر خود به خاطر نخواهد آورد. شخصیتهای او کاملا مجزا هستند. این افراد معمولا از خودشان چیزهایی میشنوند که اطلاعی در مورد آن ندارند.
تفاوت سوم روش درمانی
درمان اختلال چند شخصیتی تنها از طریق روانکاوی و هیپنوتیزم ممکن است و دارو در کنترل شخصیتها تاثیری ندارد.
اما کنترل اختلال دو قطبی از طریق دارو انجام شده و روانکاوری نیز در آن موثر است. امکان درمان و کنترل ۱۰۰ درصدی این افراد وجود دارد.
آیا شما دچار اختلال دو قطبی یا چند شخصیتی هستید؟
اگر روانپزشک این اختلال شما را تایید نکرده، به احتمال ۹۹ درصد پاسخ این سوال خیر است. همه انسانها در طول زندگی خود ممکن است شیدا و افسرده شوند و حتی ممکن است چیزهایی را فراموش کنید. پس این نشانهها دلیل بر این نیست که شما دارای این اختلالها هستید.
اگر کنترل شما در هنگام شیدایی یا افسردگی دست خودتان نیست و نمیتوانید رفتار خود را مدیریت کنید. یا اگر چیزهایی عجیب درباره خودتان و وقایع اخیر میشنوید که آنها را اصلا به خاطر نمیآورید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
در غیر اینصورت احتمالا مشکلی نداشته و تنها افسردگی یا نقش بازی کردن خود را با توجه به فیلمهایی که دیدهاید، به گردن این اختلالها میاندازید.
آیا این مقاله برای شما مفید بود؟ لطفا نظرات خود را درباره آن با ما و دوستانتان در کامنتها به اشتراک بگذارید.